Verhuizen naar het buitenland: Checklist met praktische zaken!

Indien je eerder van plan bent om te verhuizen naar het buitenland dan om gewoon een vakantiewoning in het buitenland te kopen, dien je rekening te houden met een aantal praktische zaken. Op deze pagina tref je een ultieme “Verhuizen naar het buitenland checklist” aan die je kan gebruiken als leidraad.

Rijksinwonerschap en belastingplicht

Indien je permanent verhuist naar een ander land zul je rijksinwoner en belastingplichtige van dit land worden.

De regels omtrent rijksinwonerschap en belastingplicht zijn ingewikkeld en zelfs binnen een Europese Unie is er totaal geen harmonie tussen de lidstaten.

Landen hanteren verschillende criteria om te bepalen of iemand rijksinwoner en belastingplichtige is… En zo is het dus mogelijk dat je door twee landen tegelijkertijd als belastingplichtige wordt beschouwd.

Het advies is dus heel simpel:

Win professioneel fiscaal advies in alvorens je verhuist!

Op deze manier ben je gewapend met tips en advies en kan je in de toekomst miserie vermijden! Bovendien kan je ook onmiddellijk een tastbaar voordeel ervaren bij het inwinnen van advies bij een fiscaal expert… Fiscale optimalisatie en een lagere belastingfactuur!

Zo kan de timing van de effectieve verhuis een rol spelen op het gebied van belastingoptimalisatie. Met andere woorden, een goede timing van verhuizen kan de factuur van te betalen belastingen drukken!

In ieder geval neem je best contact op met een bedrijf dat gespecialiseerd is in het geven van internationaal fiscaal advies aan expats en bedrijven.

Geld overschrijven naar buiten de eurozone

Indien je verhuist naar een land buiten de eurozone mag je zeker de impact van de wisselkoers niet onderschatten.

Je zal jouw euro’s moeten omzetten in de gangbare munt van jouw nieuw land. Dit om er vastgoed te kunnen kopen (of te huren), om er dagdagelijkse betalingen te kunnen doen, om je pensioenuitkeringen te kunnen gebruiken, enzovoort.

Afhankelijk van de grootte van het bedrag, de frequentie van overschrijvingen en de stand van de wisselkoers kan dit vele duizenden euro’s aan geld kosten of opbrengen.

Wij maakten er een uitgebreid verslag over, inclusief tips en advies over hoe de beste wisselkoers te verkrijgen!

Lees dit uitgebreid wisselkoersverslag zeker indien je geen zin hebt om je te laten uitpersen als een citroen! Zonder twijfel een waardevol naslagwerk naast deze ultieme verhuizen naar het buitenland checklist!

Pensioenen

Indien je al gepensioneerd bent ontvang je momenteel al pensioenuitkeringen in euro. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je jouw pensioenrechten hebt opgebouwd in België en/of Nederland tijdens jouw actieve loopbaan.

Maar het kan ook dat het einde van jouw actieve loopbaan nabij is en dat je graag al plannen maakt voor de toekomst. Misschien heb je al een plan om als gepensioneerde te gaan genieten van de zon ergens in het zuiden…

Als inwoner van de Europese Unie heb je bijvoorbeeld het recht om in een ander land van de Europese Unie te gaan wonen.

Soorten pensioenrechten | Verhuizen naar het buitenland

De kans bestaat dat jouw pensioenrechten uit verschillende componenten bestaan:

Wettelijke pensioen

Het wettelijk pensioen wordt berekend op basis van de beroepsloopbaan. Iedereen die gewerkt heeft binnen de Europese Economische Ruimte (afgekort EER: alle lidstaten van de Europese Unie, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein) en in Zwitserland heeft recht op een dergelijk pensioen.

Je wettelijke pensioen kan dus eventueel uitbetaald worden door verschillende landen (uit de EER en Zwitserland). Dit is het geval wanneer je in in elk van deze landen minstens een jaar professioneel actief bent geweest. Je hebt er dan sociale bijdragen betaald en bijgevolg heb je er pensioenrechten opgebouwd.

Afhankelijk van je specifieke beroepsactiviteit zijn er een of meerdere wettelijke pensioenstelsels op jou van toepassing:

1. Het wettelijke pensioenstelsel voor werknemers (private sector). Dit stelsel is op jou van toepassing indien je in de private sector hebt gewerkt.
2. Het wettelijke pensioenstelsel voor overheidspersoneel (ambtenaren uit de publieke sector). Dit stelsel is op jou van toepassing indien je als ambtenaar voor de overheid hebt gewerkt.
3. Het wettelijke pensioenstelsel voor zelfstandigen. Dit stelsel is van toepassing indien je als zelfstandige hebt gewerkt tijdens je professionele loopbaan.

Vanzelfsprekend kan je ook in meerdere stelsels tegelijk vallen!

Dit kan indien je werknemer in de private sector en/of ambtenaar in de publieke sector en/of zelfstandige bent geweest tijdens je professionele loopbaan.

Aanvullend pensioen

Dit is een pensioen om het wettelijke pensioen aan te vullen. Zo’n aanvullend pensioen bouw je op in het kader van je beroepsactiviteit.

Zo kan je via je werkgever een kapitaal opbouwen bij een financiële instelling (een groepsverzekering via de werkgever).

Eens je de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt, keert de financiële instelling dit kapitaal uit en kan je het herbeleggen of gewoon gebruiken om van te leven.

Individueel pensioenspaarplan

Een individueel pensioenspaarplan is ook een aanvullend pensioen op het wettelijke pensioen. Hier gaat het om een vrijwillige formule waarbij je tijdens (een stuk van) je actieve loopbaan jaarlijks een deeltje van je inkomen in een individueel pensioenspaarplan bij een financiële instelling stort.

Je bouwt dus zelfstandig en individueel een bijkomend pensioen op. Het is een soort persoonlijke levensverzekering.

Grensoverschrijdende pensioenproblematiek

Tot hier de types van opgebouwde pensioenrechten. Maar hoe zit het met door jou opgebouwde pensioenrechten die je in een of meerdere landen hebt opgebouwd tijdens je actieve loopbaan?

Op deze vraag valt simpelweg geen eenduidig antwoord te geven. Contacteer een fiscaal expert om alles uit te zoeken… Vergis je niet: Grensoverschrijdende pensioenproblematiek is helemaal niet van de poes.

Laat je bijstaan door een expert om antwoorden te vinden op belangrijke vragen zoals:

• “Hoeveel bedraagt het wettelijke pensioenbedrag waar ik recht op heb en hoeveel bedraagt het wettelijke pensioen uit elk land uit de EER en Zwitserland waar ik minstens een jaar heb gewerkt?”
• “Welke kosten gaan er af op het moment dat mijn aanvullende en individuele pensioenspaarplannen vrijkomen? Hoeveel zal de verzekeringsmaatschappij mij exact uitkeren en hoeveel belastingen ben ik verschuldigd op deze kapitalen, zowel in België of Nederland als in mijn nieuwe land?”
• “Hoe wordt mijn wettelijke pensioenuitkering belast in mijn nieuwe land van verblijf? Wordt mijn ambtenarenpensioen anders belast dan mijn werknemers- en/of zelfstandigenpensioen?” Je hebt misschien wel een gemengde loopbaan als ambtenaar en werknemer achter de rug. De fiscale behandeling verschilt naargelang het dubbelbelastingverdrag dat van toepassing is!!
• “Heb ik nog steeds recht op mijn weduwe- of weduwnaarspensioen nadat ik verhuisd ben?”
• “Ik sta op het punt om op pensioen te gaan in het buitenland. In welk land moet ik mijn pensioen aanvragen nu ik binnenkort op pensioen ga?”
• “Wat is de ideale leeftijd om met pensioen te gaan? De verschillende landen van de EER en Zwitserland hanteren namelijk een andere pensioengerechtigde leeftijd. Ik wil weten hoe ik een zo hoog mogelijk pensioen kan ontvangen!”
• “Ben ik als begunstigde van een Belgisch of Nederlands pensioen vrijgesteld van de Belgische respectievelijk Nederlandse bedrijfsvoorheffing?” Ook hier hangt het af van het dubbelbelastingverdrag in kwestie!

Sociale zekerheid (waaronder ziekteverzekering) | Verhuizen naar het buitenland

Jouw rechten op gezondheidszorg kunnen eventueel wijzigen ten gevolge van je verhuis naar het buitenland. Je dient dus goed uit te zoeken welke rechten je zult hebben in je nieuwe verblijfsland.

Gezondheid is onbetaalbaar en is het is dus bijzonder belangrijk dat u goed uitzoekt wat uw rechten en plichten zijn!

De rechten die je zult hebben en eventueel zult behouden hangen af van twee zaken:

1. Je situatie (beroepsactiviteit of geen beroepsactiviteit), en
2. Het land waar je gaat wonen (al dan niet verhuizen naar een land van de Europese Economische Ruimte (EER) of Zwitserland.

Inderdaad, dit betekent dat jouw nationaliteit geen enkele invloed heeft!

Concreet kunnen we drie verhuisscenario’s onderscheiden met verschillende gevolgen voor je sociale rechten:

1. Verhuizen naar een land dan geen lid is van de EER en ook niet Zwitserland is
2. Verhuizen naar en werken in een lidstaat van de EER of Zwitserland
3. Verhuizen naar een lidstaat van de EER of Zwitserland als gepensioneerde/invalide

Verhuizen naar het buitenland naar een land buiten de EER en Zwitserland

Ga je verhuizen naar een land dat geen deel uitmaakt van de EER en ook niet Zwitserland is?

In dit scenario maakt het niet uit of je daar professioneel actief gaat zijn of als gepensioneerde/invalide door het leven gaat.

Je wordt automatisch beschouwd als een sociaal verzekerde van je nieuwe woonland. Je betaalt er sociale bijdragen in het geval dat je er professioneel actief bent en je bouwt er dus pensioenrechten op.

Bekijk goed waar je recht op hebt via de website van de sociale zekerheid van het land in kwestie. Bepaalde hiaten qua rechten en dekking kan je opvangen met

• Een lokale of internationale hospitalisatieverzekering
• De aanleg van een aanvullend pensioen via werkgever of privé

Verhuizen naar en werken in een lidstaat van de EER of Zwitserland

Ga je verhuizen naar en werken als werknemer, ambtenaar of zelfstandige in een lidstaat van de EER of in Zwitserland?

In dit geval word je automatisch een sociaal verzekerde van je nieuwe woonland.

Je betaalt er sociale bijdragen, je bouwt er pensioenrechten op en dit land wordt het enige land dat bevoegd is voor je verzekering op het vlak van gezondheidszorg.

Verhuizen naar een lidstaat van de EER of Zwitserland als gepensioneerde/invalide

Wanneer je als gepensioneerde of invalide verhuist naar een land van de EER of naar Zwitserland, zijn er twee scenario’s mogelijk.

Scenario 1 – Je krijgt geen pensioen/invaliditeitsuitkering uitbetaald door je nieuwe land van verblijf

Je verhuist als gepensioneerde/invalide naar een andere lidstaat van de EER of naar Zwitserland waar je nooit professioneel actief bent geweest.

Met andere woorden, je hebt in het verleden geen sociale rechten (zoals pensioenrechten) opgebouwd in je nieuwe land van verblijf. Bijgevolg heb je er dus ook geen recht op pensioen of enig ander inkomen zoals een invaliditeitsuitkering.

In zo’n geval zal je dus enkel pensioenrechten genieten in andere landen, hoogstwaarschijnlijk in België en/of Nederland (omdat je hier gewerkt hebt in het verleden).

Het gevolg hiervan is dat je als Belgische of Nederlandse gepensioneerde dan al je rechten op de gezondheidszorg van respectievelijk België of Nederland blijft behouden!

Anders gezegd, als Belgische of Nederlandse gepensioneerde kun je in een andere lidstaat van de EER of in Zwitserland wonen en tegelijkertijd je dekking van gezondheidszorg ten laste van respectievelijk België en Nederland behouden!

Je kan dan op elk moment beslissen om terug te keren naar respectievelijk België of Nederland om je er te laten verzorgen! Je hebt dat recht.

Keuzestelsel

In dit scenario heb je steeds de keuze tussen twee landen om je te laten verzorgen! Ofwel keer je terug naar België of Nederland waar je in het verleden jouw sociale rechten hebt opgebouwd, ofwel laat je je gewoon behandelen in het land waar je woont.

Het is niet zo dat je steeds naar België of Nederland moet terugkeren om je te laten verzorgen! Je kan dat doen maar het is geen verplichting.

In de praktijk vraag je aan je Belgische of Nederlandse ziekteverzekeringsinstelling een document aan dat je kan afgeven aan je ziekteverzekeringsinstelling in je nieuwe land van verblijf.

Dit document zorgt ervoor dat je nieuwe land van verblijf je het recht op alle verzorging verleent aan dezelfde voorwaarden als deze die gelden voor de eigen verzekerden.

Opgelet! Als je van plan bent om je te laten verzorgen in een ander land dan België of Nederland, dan moet je vooraf toestemming aanvragen bij je Belgische of Nederlandse ziekteverzekeringsinstelling (of bij je ziekteverzekeringsinstelling van je land van verblijf).

Neem alleszins contact op met je ziekteverzekeringsinstellingen in zulke gevallen!

Ga je naar het buitenland op reis (naar een land van de EER of naar Zwitserland), vraag dan een gratis Europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK) aan.

Deze kaart bezorgt je het recht op medische hulp binnen het openbare zorgstelsel van het land dat je bezoekt. Deze kaart kan je aanvragen bij de ziekteverzekeringsinstelling waarvan je lid bent.

Scenario 2 – Je krijgt wel een pensioen/invaliditeitsuitkering uitbetaald door je nieuwe land van verblijf

Je verhuist als gepensioneerde/invalide naar een andere lidstaat van de EER waar je gedurende minstens een jaar professioneel actief was tijdens je professionele carrière.

Je hebt er destijds dus sociale rechten (zoals pensioenrechten) opgebouwd en je ontvangt dus (een deel van) je pensioen uit de staatskas van dit land.

In zo’n geval wordt je beschouwd als sociaal verzekerde van je nieuwe land. Je oorspronkelijke verzekerbaarheid in België of Nederland wordt stopgezet. Dit geldt ook voor gevallen waarbij je nieuwe woonland slechts een deeltje van jouw totale pensioen/invaliditeitsuitkering uitbetaalt.

Wanneer je reist binnen de EER of in Zwitserland heb je recht op medisch noodzakelijke hulp binnen het openbare zorgstelsel via een Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK). Deze kaart kan je aanvragen bij het zorgverzekeringsorgaan van je nieuwe land van verblijf.

Opgelet! Dergelijke Europese ziekteverzekeringskaart is geen alternatief voor een internationale hospitalisatieverzekering. Deze kaart geeft geen garantie dat je gratis geholpen zal worden.

De enige garantie die je hebt is dat je de zorg onder dezelfde voorwaarden en tegen dezelfde kosten (in sommige landen gratis) krijgt als de mensen die in dat land verzekerd zijn.

Gezondheidszorg – Verhuizen naar het buitenland checklist

Los van het vorige onderwerp (sociale zekerheid en sociale rechten) en het exacte scenario dat op jou van toepassing is, moet je steeds goed onderzoeken wat precies jouw rechten zijn op het gebied van gezondheidszorg.

Op wat kan je precies rekenen voor een spoedgeval, een chronische ziekte, een longaandoening, een whiplash, een hernia of beenbreuk?

• Hoe werkt de publieke dienstverlening in openbare ziekenhuizen?
• Hoe werkt het met bezoekjes aan een huisdokter? Betaal je deze om ze achteraf (deels) terug te claimen via het ziekenfonds? Of betaal je niets omdat het systeem alles dekt?
• In hoeverre kan de publieke dienstverlening tegemoetkomen aan je wensen en verlangens (wachtlijsten zijn een groot probleem, zelfs in sommige landen in de EU)?

Bekijk goed waar je recht op hebt, bijvoorbeeld via de website van de sociale zekerheid van het land in kwestie.

Bepaalde hiaten qua rechten en dekking kan je altijd opvangen met een lokale of internationale hospitalisatieverzekering.

Via zo’n dekking kan je dan altijd terecht in de private sector waar je doorgaans sneller geholpen zal worden.

Opgelet, zo’n hospitalisatieverzekering kan je afsluiten in allerlei vormen en pakketten. Laat je op dit vlak ook goed adviseren. De dekking en de kosten ervan verschillen enorm, ook tussen maatschappijen onderling.

Het logistieke luik van verhuizen naar het buitenland

Je verhuis plannen begint al maanden voordat je effectief verhuist. Een goede tip op dit vlak:

Een goede voorbereiding is het halve werk!

De beste strategie is namelijk om offertes op te vragen bij verschillende verhuisfirma’s. Zo kan je vergelijken, niet alleen op prijs maar ook qua verschillen in de dienstverlening.

Ben je bijvoorbeeld Nederlander, bekijk dan eens de websites van de volgende verhuisfirma’s:

• Den Haag: Verhuisbedrijf Den Haag
• Dordrecht: Verhuisbedrijf Dordrecht

Vergeet ook niet te checken dat je internationale paspoort nog lang genoeg geldig is. Een paspoort dat minder dan zes maanden geldig is is eigenlijk waardeloos indien je buiten de EU wilt reizen.

Desnoods moet je een nieuw paspoort aanvragen alvorens je effectief verhuist. Hou trouwens steeds een kopie van je paspoort op een veilige plaats.

Je dient ook contact op te nemen met verzekeringsmaatschappijen om je verhuis naar het buitenland te melden. In vele gevallen zal je al je lopende verzekeringen kunnen opzeggen omdat ze waardeloos zijn in je nieuwe bestemming.

Je zal daar dan gewoon een lokaal equivalent moeten onderschrijven (voorbeelden zijn een auto-, brand- en familiale verzekering).

Neem ook contact op met je bank, je huisdokter, je tandarts, enzovoort om te melden dat je verhuist.

Zie je het niet zitten om dit zelf te doen? Geen probleem! Je kan het hele proces van een adreswijziging doorgeven ook uitbesteden! Je kan namelijk kiezen voor een verhuisservice die jouw adreswijziging voor jou regelt!

Zo’n verhuisservice zorgt ervoor dat je tijd overhoudt voor andere dingen tijdens het verhuizen. Je kan als klant dan kiezen uit talloze categorieën van bedrijven. Jij dient enkel aan te geven welke bedrijven geïnformeerd moeten worden over jouw verhuis en de verhuisservice doet al de rest.

Heb je een huisdier dat je graag wilt meenemen? Onderzoek dan wat de procedure en de kostprijs is om je oogappel mee te nemen naar je nieuwe woonland! Dit kan complex zijn en duur uitvallen.

Er bestaan ook gespecialiseerde bedrijven die je kunnen begeleiden met de verhuis van je huisdieren.

Scholen (voor mensen met kinderen) – Verhuizen naar het buitenland checklist

Heb je kinderen die nog naar school gaan? Onderzoek dan wat de opties zijn in jullie nieuwe woonland. In vele gevallen hebben jullie twee tot drie opties:

• Staatsscholen (publiek)
• Privéscholen
• Eventueel religieuze scholen (publiek)

Hieruit een keuze maken is puur persoonlijk en een kwestie van verlangens en overtuiging.

Wat we wel kunnen aanraden in deze verhuizen naar het buitenland checklist is om de inschrijvingsprocedure van de school die jullie voorkeur geniet in het oog te houden.

In bepaalde gevallen valt de inschrijvingsdeadline al in januari voor de schoolstart op het einde van de zomer of in de herfst van dat jaar.

Wagen inschrijven en besturen

Ga je jouw huidige wagen verkopen alvorens je verhuist of wil je de wagen meenemen naar je nieuwe land van verblijf?

In het tweede geval dien je de kosten en de procedures om een wagen te importeren goed te onderzoeken.

Zelfs binnen de Europese Unie kan je versteld staan van wat bepaalde lidstaten aanrekenen voor de import en de registratie van bepaalde types wagens uit een andere lidstaat!

In bepaalde gevallen is het simpelweg financieel interessanter om je huidige wagen te verkopen en lokaal een wagen aan te schaffen en te verzekeren.

Elk land heeft andere regels dus alles hangt af van de specifieke regels van je nieuwe land van verblijf!

Vermogensplanning | Verhuizen naar het buitenland checklist

Een verhuis naar het buitenland heeft ook gevolgen voor je nalatenschap. Het zou ons te ver leiden om hier dieper op in te gaan maar er is goed nieuws!

Wij maakten een heel gedetailleerde overzichtspagina over het plannen van de toekomst! Hier kom je meer te weten over de regels en valkuilen qua internationale vermogens- en successieplanning. Een waardevolle aanvulling op deze uitgebreide verhuizen naar het buitenland checklist dus!

Bent u nog op zoek naar manieren om uw vermogen te diversifiëren? En heeft u interesse in buitenlands beleggingsvastgoed?

Dan kan u de volgende aanbiedingen eens bekijken om te zien of er u iets kan behagen:

(De)registratie | Verhuizen naar het buitenland

Je dient je uit te schrijven uit het bevolkingsregister van België of Nederland. Je dient hiervoor contact op te nemen met het gemeentehuis of het stadhuis van het dorp of de stad waar je momenteel nog woont.

Je dient je ook aan te melden in jouw nieuwe land van verblijf. De specifieke procedures verschillen van land tot land en ook van situatie tot situatie (als werknemer kan je werkgever je begeleiden, als ondernemer dien je het zelf uit te vissen of dien je een gespecialiseerd bedrijf in te schakelen).

Je dient je alleszins aan te melden bij de volgende diensten bij het verhuizen naar het buitenland (zoals wanneer je beslist om te verhuizen naar Spanje bijvoorbeeld):

• Sociale zekerheid
• Belastingadministratie

Om dit te kunnen doen heb je eerst een (voorlopig) lokaal adres nodig.

Vergeet ook niet om lokaal een bankrekening te openen en om een identiteitskaart aan te vragen.

Afhankelijk van je nieuwe bestemming kan het zijn dat je een werkvergunning zult moeten verkrijgen alsook eventueel een verblijfsvergunning.

Enkel mits verkrijging van dergelijke zaken kan je dan legaal voor langere periodes in het land blijven, zonder dat je steeds het land in en uit moet om een nieuwe visum te bemachtigen.

Tip: Wees geduldig, zeker indien je naar het zuiden verhuist! Je kan met culturele verschillen geconfronteerd worden. Je zelfbeheersing verliezen omwille van amateurisme of laksheid door de overheidsdiensten in kwestie levert niet op, integendeel.

Extra info over buitenlands vastgoed

• Tweede woning kopen in het buitenland? Ultieme tips om te starten
• Vastgoed in het buitenland kopen? Bepaal dan eerst jouw doel!
• Een beleggingspand kopen in een land waar ik niet woon: Kan dat?
• Aankoop tweede woning: Welke bestemming en locatie kies je?
• Vakantiehuis kopen: Wie zijn de hoofdrolspelers en wat zijn hun taken?
• Buitenverblijf kopen: Kies je voor nieuwbouw of voor bestaande bouw?
• Wil je een vakantiewoning kopen? Ga dan op inspectie ter plaatse!
• Plan je toekomst alvorens je gaat investeren in buitenlands vastgoed!
• Geld investeren in een huis in het buitenland? Schakel een advocaat in!
• Huizen te koop in het buitenland: Verschillende soorten eigendomsrechten!
• 2de woning kopen en verhuren in het buitenland: Aandachtspunten
• De kosten van een tweede verblijf: Zorgvuldig budgetteren is de sleutel!
• Hypothecaire lening tweede woning: Procedure en enkele inzichten
• Hoe onroerend goed in het buitenland kopen tegen de beste wisselkoers?