Typisch Spaanse dingen: 22 Verrassende feiten over Spanje

Typisch Spaanse dingen, gaat uw hart al sneller kloppen bij het horen van deze woorden?

U stelt het zich al voor: het geklik van flamenco hakken, de geur van verse paella, de warme gloed van de zonsondergang boven een oude plaza...

Maar wacht, er is zoveel meer! In dit artikel onthullen we 22 verrassende (en minder verrassende) feiten die wachten op uw ontdekkingstocht door het echte Spanje.

Bent u klaar om uw visie op dit levendige land te verbreden en te verdiepen? Lees dan zeker verder!

Typisch Spaanse dingen: Inleiding

Typisch Spaanse dingen - ze gaan veel verder dan de zonovergoten stranden, verfijnde tapas en robuuste wijnen waar het land om bekend staat.

Spanje is een land dat rijk is aan cultuur, geschiedenis en unieke tradities die het tot een fascinerende bestemming maken.

Van het oudste nog functionerende restaurant ter wereld tot een ethisch verantwoorde productie van foie gras, Spanje zit vol met verrassende ontdekkingen.

Maar hoeveel weet u eigenlijk over deze prachtige uithoek van Europa? Bent u bereid om dieper te duiken en te ontdekken wat Spanje echt speciaal maakt?

Of u nu overweegt om naar Spanje te verhuizen, een tweede huis te kopen in Spanje of gewoon een liefhebber bent van dit fascinerende land, we nemen u mee op een ontdekkingsreis door enkele van de meest interessante feiten en anekdotes over Spanje.

Heeft u hierna nog zin in meer van dit, bekijk dan ons ander artikel met extra weetjes over Spanje.

Buitenverblijf in Spanje om te emigreren, pensioneren, beleggen of van te genieten? De betaalbare Orihuela Costa wacht op u!

• Instapklare, gemeubileerde luxe 2-slpk appartementen
• Start nu uw Spaanse avontuur met deze unieke, tijdelijke deal!
• Voordelige lanceringsvoorwaarden tot eind december

Bekijk details

Kende u deze 22 typisch Spaanse dingen al?

Spanje heeft veel typisch Spaanse dingen te bieden die u misschien nog niet kent.

Laten we beginnen!

Oudste kampvuur van Europa

Meer dan 800.000 jaar geleden had Spanje het oudste kampvuur van Europa.

Bij de vindplaats Cueva Negra in de regio Murcia zijn sporen gevonden van een prehistorische haard die 800.000 jaar oud is.

Het belang van de grot ligt in de ontdekking van twee botten en zes menselijke tanden, waarschijnlijk van Homo heidelbergensis, een directe voorouder van Homo neanderthalensis.

Daarnaast zijn er zeer oude resten van een vreugdevuur gevonden, dat waarschijnlijk overeenkomt met de oudste haard in Europa, volgens archeoloog Mariano López, een van de directeuren van de opgraving in 2013.

Recordhouder zonneschijn als een van de meest bekende typisch Spaanse dingen

Spanje is Europees recordhouder zonneschijn. Met ongeveer 3400 zonuren per jaar is de provincie Almería in Andalusië de zonnigste plek in Europa.

Spaanse steden domineren ook steeds de top 10 in de jaarlijkse ranglijsten van Europese steden met de meeste zonneschijn.

Als investeerder kan dit voor u een factor zijn bij het overwegen van de beste Spaanse steden om vastgoed te kopen.

Vijfde hoogste land van Europa

De top 5 hoogste landen in Europa en hun respectievelijke hoogste bergtoppen:

1. Frankrijk - Mont Blanc (4808,73 m)
2. Italië - Mont Blanc de Courmayeur (4748 m)
3. Zwitserland - Dufourspitze (4634 m)
4. Oostenrijk - Großglockner (3798 m)
5. Spanje - Mulhacén (3482 m)

De Mulhacén is de hoogste bergtop van het Iberisch Schiereiland en de op een na hoogste op Spaans grondgebied, na El Teide op het Canarische eiland Tenerife (3718 m). 

De Mulhacén maakt deel uit van de Sierra Nevada, gelegen in de provincie Granada en is zonder hulpmiddelen te beklimmen.

De naam Mulhacén komt van Muley Hacén of Muey Abul Hassan, de voorlaatste koning van Granada in de 15e eeuw, die op de berg zou begraven zijn.

Ook het noorden van Spanje heeft veel te bieden

Het noorden van Spanje is misschien niet zo bekend als het zuiden, met zijn zonovergoten kusten en bruisende steden.

Het biedt echter een unieke combinatie van adembenemende landschappen, rijke geschiedenis, culturele diversiteit en culinaire hoogstandjes die even boeiend zijn.

Galicië, gelegen in het uiterste noordwesten van Spanje, is een land van legendes en mystiek, doordrenkt met Keltische tradities.

Er is een rijkdom aan ervaringen te ontdekken, van de torenhoge kliffen van de Costa da Morte tot de historische pelgrimsroute naar Santiago de Compostella. 

Bovendien is Galicië bekend om zijn zeevruchten, met name octopus en sint-jakobsschelpen, een echte traktatie voor foodies.

Asturië, een bergachtige regio langs de Cantabrische Zee, is beroemd om zijn dramatische landschappen, van ruige bergen en weelderige groene valleien tot charmante kustplaatsen.

Voor natuurliefhebbers biedt het Picos de Europa National Park tal van wandel- en fietsroutes.

Vergeet ook de unieke Asturische cultuur niet te ervaren met zijn cidertraditie en de pre-Romaanse kunst en architectuur.

Cantabrië, ten oosten van Asturië, heeft een prachtige kustlijn versierd met zandstranden en kliffen.

De regio is ook bekend om de prehistorische grotten van Altamira, waar je enkele van de oudste bekende rotstekeningen kunt bewonderen.

Bovendien biedt de levendige regionale hoofdstad, Santander, een mengeling van modern stadsleven en rijk historisch erfgoed.

Wat maakt het noorden van Spanje nu zo aantrekkelijk voor Belgen en Nederlanders?

Ten eerste biedt het een kans om het 'andere' Spanje te ervaren, ver weg van de typische toeristische hotspots, met zijn ongerepte natuur, culturele diversiteit en authentieke ervaringen. 

Ten tweede is het klimaat milder en koeler dan in het zuiden, wat aantrekkelijk kan zijn voor diegenen die op zoek zijn naar een comfortabeler klimaat, vooral in de zomermaanden. 

Ten slotte is er een rijkdom aan outdoor-activiteiten beschikbaar, van wandelen en fietsen tot surfen en kanoën, perfect voor de avontuurlijke geesten. 

Kortom, het noorden van Spanje biedt een mix van natuur, cultuur en avontuur die voor elk wat wils heeft.

Grensoverschrijdende tokkelbaan

Het is mogelijk om de rivier Guadiana over te steken van Spanje naar Portugal met behulp van de eerste grensoverschrijdende tokkelbaan ter wereld.

Deze 720 meter lange zipline verbindt de twee landen en biedt een spannende en onvergetelijke ervaring.

Hoog percentage huiseigenaars

Spanjaarden hechten veel waarde aan het bezitten van een eigen huis.

Het percentage huiseigenaren in Spanje is het hoogste in West-Europa, met meer dan 75% van de huishoudens die een eigen woning bezitten.

Roemenië heeft het hoogste percentage huiseigenaars in de hele EU volgens deze cijfers.

Belgen en Nederlanders die vastgoed in Spanje willen kopen (zie hier voor aanbod vastgoed in Spanje te koop) liggen dus niet alleen met elkaar in concurrentie maar ook met de Spanjaarden.

Een mogelijke verklaring voor dit hoge percentage huiseigenaars in Spanje is de relatief lage vierkantemeterprijs in Spanje.

Vijf officiële talen

Spanje heeft vijf officiële talen, waaronder 1 nationale en 4 regionale talen:

1. Castiliaans (de nationale Spaanse taal),
2. Catalaans,
3. Baskisch,
4. Galicisch en
5. Aranees

Tip: Over talen gesproken, als u ervan droom een mondje Spaans te kunnen spreken, kan u tegenwoordig makkelijk Spaans leren op zelfstandige basis.

Decentralisatie in Spanje en de betekenis voor huiseigenaren

Spanje staat bekend om zijn decentralisatie.

Dit betekent dat elke autonome gemeenschap - van Andalusië tot Catalonië - zijn eigen regering en bevoegdheden heeft.

Dit kan invloed hebben op zaken als belastingen, onderwijs en zelfs woningwetgeving.

Als u een huis koopt in Spanje, is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de lokale wetten en regelgeving die van toepassing kunnen zijn op uw woning.

Ter info: Deze Spaanse autonome gemeenschappen verschillen ook qua veiligheid.

Hoogste levensverwachting in de EU

Volgens de gegevens van Eurostat was de levensverwachting bij geboorte in Spanje in 2021 het hoogste in de Europese Unie, met een gemiddelde van 83,3 jaar. 

Dit is hoger dan in andere EU-landen zoals Zweden (83,1 jaar), Luxemburg en Italië (beide 82,7 jaar).

Deze hoge levensverwachting wordt ook weerspiegeld op regionaal niveau binnen de EU. 

In 2021 waren de regio's met de hoogste levensverwachting bij geboorte gelegen in Spanje, Italië en Frankrijk.

De regio met de hoogste levensverwachting bij geboorte in de EU was Madrid (85,4 jaar), gevolgd door Navarra (84,8 jaar) in Spanje.

Belastingen voor huiseigenaren in Spanje

Als eigenaar van een huis in Spanje moet u zich bewust zijn van bepaalde belastingverplichtingen.

Dit omvat zowel de lokale onroerendgoedbelasting (IBI) als mogelijk de nationale vermogensbelasting. 

Het is raadzaam om fiscaal advies in te winnen bij een professional die bekend is met de Spaanse belastingwetgeving.

Om valkuilen bij een huis kopen in Spanje te vermijden raden we ook aan om advies in te winnen bij een Spaanse advocaat en een vastgoedmakelaar in Spanje.

Arabische oorsprong van Madrid

Madrid, de bruisende hoofdstad van Spanje, heeft een diep verankerde Arabische oorsprong die dateert uit de 9e eeuw.

Het was rond deze tijd dat de islamitische Moren uit het zuiden een klein fort bouwden bij een riviertje, de Manzanares.

Dit fort groeide uit tot een stad die zij "Majrit" noemden, wat in het Arabisch "plaats van veel water" betekent, verwijzend naar de nabijgelegen rivier. 

Dit Arabische woord 'Majrit' werd door de jaren heen verbasterd en aangepast tot 'Madrid' zoals we het vandaag kennen.

Een van de meest tastbare overblijfselen van deze vroege periode is het Arabische muursegment in het oude deel van de stad, bekend als 'La Muralla Árabe'.

Arabische invloed op de Spaanse taal

De invloed van de Arabische taal op het Spaans is aanzienlijk, met naar schatting 4000 woorden van Arabische oorsprong. 

Dit is een direct gevolg van de periode van islamitische heerschappij in het Iberisch schiereiland, dat bijna acht eeuwen duurde.

Enkele van de meest gebruikelijke Spaanse woorden met Arabische wortels zijn bijvoorbeeld 'aceite' (olie), 'naranja' (oranje) en 'zanahoria' (wortel).

Maar het gaat niet alleen om voedsel: woorden die verband houden met wetenschap, kunst, muziek en zelfs alledaagse objecten hebben vaak een Arabische oorsprong. 

De invloed is ook duidelijk zichtbaar in de namen van vele steden en plaatsen, zoals Alcantara, Alicante en Almeria, waar het voorvoegsel 'Al-' een duidelijk teken is van de Arabische oorsprong.

De invloed van de Arabische cultuur op de Spaanse architectuur

Ook het rijke architecturale erfgoed van Spanje is diep doordrenkt met de esthetiek en technieken van de Arabische kunst en architectuur. 

De Moorse architectuur wordt o.a. gekenmerkt door gedetailleerd houtwerk, uitgebreid stucwerk en het gebruik van decoratieve tegels. 

Het Alhambra in Granada, een adembenemend paleiscomplex, staat bekend om zijn prachtige tuinen, fonteinen en het delicate stucwerk en tegelwerk dat de muren en plafonds siert. 

De Mezquita in Cordoba, oorspronkelijk gebouwd als een moskee, is beroemd om zijn hypnotiserende bos van bogen en zuilen. 

Deze iconische monumenten, en vele anderen verspreid over het land, getuigen van de blijvende invloed van de Arabische cultuur op het Spaanse landschap.

Het Spaanse Rijk

Het Spaanse Rijk tijdens het bewind van koning Filips II, vaak aangeduid als het 'Habsburgse Spanje', was een van de grootste rijken in de wereldgeschiedenis. 

De periode van Filips II, die regeerde van 1556 tot 1598, wordt vaak beschouwd als de 'gouden eeuw' van Spanje, een tijd van culturele bloei en politieke dominantie.

De koloniale bezittingen van het Spaanse Rijk waren enorm en strekten zich uit over meerdere continenten. Hier zijn enkele van de belangrijkste gebieden:

Midden- en Zuid-Amerika: Met de verovering van het Inca- en Aztekenrijk in de 16e eeuw werd Spanje de dominante Europese macht in Amerika.

Spaans Amerika, zoals het bekend stond, omvatte grote delen van het huidige Mexico, Midden-Amerika, en bijna heel Zuid-Amerika.

De zilvermijnen van Potosí (in het huidige Bolivia) en Zacatecas (Mexico) waren bijzonder waardevol voor de Spaanse schatkist.

De Spaanse Nederlanden: Deze gebieden omvatten het grootste deel van het moderne België, Luxemburg, en delen van Frankrijk en Duitsland.

De Nederlanden waren een belangrijk economisch en cultureel centrum tijdens de 16e en 17e eeuw.

Het huidige Nederland maakte ook deel uit van het Spaanse Rijk als onderdeel van de Habsburgse Nederlanden, maar verklaarde zich onafhankelijk in 1581 (Plakkaat van Verlatinghe) en werd formeel erkend in 1648 (Vrede van Münster).

De term "Spaanse Nederlanden" wordt vaak gebruikt om naar de gebieden te verwijzen die onder Spaanse controle bleven na de splitsing van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, exclusief het huidige Nederland dus.

Zuid-Italië: Napels en Sicilië waren belangrijke koninkrijken binnen het Spaanse Rijk.

Ze leverden graan en andere agrarische producten en dienden ook als strategische basis voor de marine.

Delen van de Verenigde Staten: Hoewel de Britten Jamestown in 1607 stichtten, waren de Spanjaarden de eerste Europeanen die permanente nederzettingen vestigden in wat nu de Verenigde Staten is.

St. Augustine in Florida, gesticht in 1565, is de oudste door Europeanen gestichte stad die nog steeds bewoond is in de Verenigde Staten.

De Filipijnen: De Filipijnen, genoemd naar koning Filips II, werden een belangrijke Spaanse kolonie in Azië.

Ze dienden als een belangrijk knooppunt voor handel en culturele uitwisseling tussen Azië, Amerika en Europa.

Kolonies in Afrika: Hoewel de aanwezigheid van Spanje in Afrika beperkt was in vergelijking met zijn bezittingen in Amerika en Azië had het ook kolonies in Noord-Afrika.

Voorbeelden zijn Ceuta en Melilla, die tot op de dag van vandaag nog steeds Spaanse exclaves zijn!

Het Spaanse Rijk van de 16e en 17e eeuw liet een blijvende erfenis na in termen van taal, cultuur en religie in veel van deze gebieden.

Het was een tijdperk van ontdekking en verovering, maar ook van culturele uitwisseling en de verspreiding van ideeën en technologieën.

Tegelijkertijd was het ook een tijd van uitbuiting en conflicten, met inheemse volkeren die vaak het zwaarst getroffen werden door de koloniale ondernemingen.

De traditie van twaalf druiven is zeker een van de meest typisch Spaanse dingen

De traditie van het eten van twaalf druiven op oudejaarsavond draagt de naam "las doce uvas de la suerte", wat "de twaalf geluksdruiven" betekent. 

Deze traditie is ontstaan in Spanje en wordt ook in bepaalde Latijns-Amerikaanse landen gevolgd.

Hoe gaat dit gebruik in zijn werk?

• Zodra de klok middernacht slaat op 31 december, begint men bij elke klokslag een druif te eten.
• Er zijn twaalf klokslagen, dus u eet twaalf druiven.
• Elke druif staat symbool voor geluk in één van de komende twaalf maanden van het nieuwe jaar.
• Als u erin slaagt om alle twaalf de druiven op tijd te eten, wordt u een jaar vol geluk beloofd.

Deze traditie stamt uit de late 19e eeuw en is vermoedelijk begonnen in de wijnstreek van Alicante, waar druiventelers een manier zochten om hun overvloedige oogst aan druiven te verkopen.

Goed gevonden, niet? Misschien kunnen wij bij deze stiekem hetzelfde proberen met een huis kopen in Alicante... 

De druiven worden vaak in blikjes van twaalf verkocht, speciaal voor deze gelegenheid.

Eén van de meest bekende plaatsen waar mensen samenkomen om de druiven te eten, is de Puerta del Sol in Madrid.

Extra weetje: Wist u dat dit tevens de plek is vanwaar de Spaanse kilometerpalen beginnen tellen?

Hier verzamelen jaarlijks duizenden mensen om samen middernacht de klok te horen slaan en hun druiven te eten.

Het evenement wordt live uitgezonden op de Spaanse televisie, zodat ook degenen die thuis zijn de traditie samen met de rest van het land kunnen volgen.

Hoewel dit een vrolijke en luchtige manier is om het nieuwe jaar te verwelkomen, kan het eten van twaalf druiven in zo'n korte tijdspanne een uitdaging vormen.

Daarom oefenen sommige mensen van tevoren of kiezen ze kleinere druiven om er zeker van te zijn dat ze alle twaalf druiven op tijd kunnen eten.

Het eten van twaalf druiven op oudejaarsavond in Spanje is dus een uniek en vreugdevol onderdeel van de Spaanse cultuur.

Het voegt een extra dimensie van opwinding en betekenis toe aan de viering van het nieuwe jaar.

Wereldleider in productie van olijfolie

De lidstaten van de Internationale Olijfraad (IOC) produceerden 2.809.500 ton olijfolie in het oogstjaar 2020/21, wat 93,3% van het wereldtotaal vertegenwoordigt.

Hiervan kwam 2.051.200 ton uit de EU:

• Spanje produceerde 1.389.000 ton, 
• Italië 273.500 ton, 
• Griekenland 275.000 ton en 
• Portugal 100.000 ton.

De resterende lidstaten produceerden in totaal 758.500 ton:

• Turkije produceerde 210.000 ton,
• Marokko 160.000 ton,
• Tunesië 140.000 ton en
• Algerije 70.500 ton.

Op basis van deze gegevens is Spanje dus de grootste producent van olijfolie in de wereld, met een productie van 1.389.000 ton in het oogstjaar 2020/21.

Oudste nog werkende vuurtoren

De Torre de Hércules in A Coruña, Galicië, is de oudste nog werkende vuurtoren ter wereld.

Met een hoogte van 55 meter domineert deze Romeinse vuurtoren de ingang van de ria en kijkt uit over de haven van A Coruña.

Extra weetje: Een "ria" is een term die gebruikt wordt om een riviermonding te beschrijven die is gevormd door de onderdompeling van de monding van een rivier door de stijging van de zeespiegel of het dalen van het land.

Ze worden gekenmerkt door hun lange, smalle vorm en zachte helling, en ze kunnen een aanzienlijke diepte bereiken.

Skigebied Sierra Nevada

Het skigebied Sierra Nevada in Andalusië is het hoogste skigebied van Spanje en het meest zuidelijke van Europa. Het telt zo'n 85 kilometer pistes.

's Zomers leggen de organisatoren van de Vuelta hier regelmatig de eindmeet van een etappe.

Het Sierra Nevada-massief heeft de Mulhacén-piek, die 3482 meter hoog is.

Tip: De winter- en zomersporten in dit berggebied zijn slechts enkele van de vele sport- en vrijetijdsactiviteiten in Andalusië.

Uitvinding van tafelvoetbal, of toch niet?

Spanjaarden claimen vaak dat tafelvoetbal werd uitgevonden in Spanje als "futbolin" door Alejandro Finisterre in 1937. 

De waarheid is echter wat genuanceerder aangezien eerdere versies van het spel al in de jaren 1920 in andere delen van Europa bestonden.

De Brit Harold Searles Thornton registreerde bijvoorbeeld het eerste patent voor een dergelijk spel in 1923. 

Het was een poging om voetbal na te bootsen voor thuisgebruik tijdens regenachtige dagen.

Aan de andere kant wordt de Fransman Lucien Rosengart ook toegeschreven aan het uitvinden van een versie van tafelvoetbal eind jaren 1920, als een tijdverdrijf voor zijn kleinkinderen. 

Finisterre droeg ongetwijfeld bij aan de populariteit van tafelvoetbal in Spanje, maar het spel zoals we het vandaag kennen, is dus het resultaat van verschillende uitvindingen en aanpassingen wereldwijd.

Oudste restaurant ter wereld

Het oudste nog functionerende restaurant ter wereld bevindt zich in Madrid. 

Voor meer info verwijzen we u graag door naar onze andere pagina met weetjes over Spanje.

Foie gras zonder dwangvoeding

La Pateria de Sousa, geleid door Eduardo Sousa, is een unieke boerderij in Spanje die foie gras produceert zonder dwangvoeding, de beruchte onethische behandeling van eenden en ganzen.

Eduardo Sousa's boerderij ligt in de regio Extremadura, een gebied dat bekend staat om zijn rijke biodiversiteit.

Hier heeft hij een natuurlijk systeem ontwikkeld waarin de vogels vrij rondlopen en zich voeden met de overvloed aan eikels en vijgen die in de streek groeien. 

Door gebruik te maken van de natuurlijke trekcyclus van de vogels, waarin ze hun vetreserves opbouwen, kan Sousa foie gras produceren op een manier die respectvol is voor de dieren en hun welzijn.

Ondanks dat het productieproces langer duurt en de opbrengst minder voorspelbaar is dan bij de traditionele methoden, wordt de foie gras van La Pateria de Sousa hoog gewaardeerd om zijn kwaliteit en smaak.

De foie gras heeft zelfs de 'Coup de Coeur' prijs gewonnen op de Parijse gastronomiebeurs in 2006.

Dit voorbeeld toont aan dat er alternatieven zijn voor traditionele, omstreden landbouwmethoden en dat het mogelijk is om hoogwaardige producten te produceren met respect voor dierenwelzijn.

Romeins aquaduct van Segovia

Het Romeinse aquaduct van Segovia is een van de meest indrukwekkende en best bewaarde monumenten uit het Romeinse tijdperk in Spanje.

Het werd gebouwd aan het einde van de eerste of begin van de tweede eeuw na Christus en is een ingenieus bouwwerk dat zowel de tijd als de elementen heeft weerstaan.

Het aquaduct strekt zich uit over 818 meter, met meer dan 170 bogen die tot een hoogte van 28,5 meter reiken op het hoogste punt.

Het is opgebouwd uit ongeveer 20.400 individuele granietblokken, zonder het gebruik van mortel of een ander type lijm, wat getuigt van het hoge niveau van technische vaardigheid van de Romeinse ingenieurs.

Dit indrukwekkende stuk architectuur was een essentieel onderdeel van het ingenieuze waterdistributiesysteem van de Romeinen, dat water uit de nabijgelegen Frio-rivier naar de stad Segovia bracht.

Het aquaduct was tot in de twintigste eeuw in gebruik, en is vandaag de dag een belangrijke toeristische trekpleister en een symbool van de stad.

Het aquaduct van Segovia is een duidelijk voorbeeld van de Romeinse technische kennis en hun beheersing van zowel architectuur als hydraulica.

Het feit dat het bouwwerk na bijna twee millennia nog steeds staat en goed bewaard is gebleven, getuigt van de buitengewone bouwkunst van de Romeinse ingenieurs.

Tip: Als u dan toch in Segovia bent, mag u ook het sprookjesachtige kasteel niet missen: het Alcazar van Segovia.

Typisch Spaanse dingen: Conclusie

Spanje is een land boordevol verbazingwekkende verhalen, feiten en typisch Spaanse dingen (duh).

Van zijn rijke geschiedenis en gevarieerde cultuur tot de adembenemende natuur en heerlijke gastronomie, Spanje heeft voor ieder wat wils.

Wij nodigen u uit om zelf deze prachtige en typisch Spaanse aspecten te ontdekken tijdens uw reis naar of verblijf in Spanje.

Wie weet wordt u wel verliefd op dit land en besluit u een tweede huis in Spanje te kopen.

Zorg ervoor dat u goed geïnformeerd bent over lokale wetten en voorschriften, vooral als u van plan bent om onroerend goed in Spanje te kopen.